Co to jest Integracja Sensoryczna?
Integracja sensoryczna to zdolność do odczuwania, rozumienia i organizowania informacji dostarczanych przez zmysły (wzrok, słuch, dotyk, węch, smak, układ przedsionkowy i proprioceptywny) z otoczenia do organizmu. Dzięki sprawnie działającemu układowi nerwowemu możemy segregować, porządkować i składać pojedyncze bodźce w kompletne reakcje mózgu. Prawidłowa organizacja wiadomości płynących z ciała i środowiska może być użyta do planowego ruchu, odpowiedniego napięcia mięśni, zachowania wyznaczonej pozycji ciała czy właściwego reagowania emocjonalnego na zaistniałą sytuację. Od przebiegu procesów dokonujących się w ośrodkowym układzie nerwowym zależą wysoce skomplikowane procesy takie jak mowa, czytanie, pisanie czy liczenie.
Terapeuta prowadzący zajęcia poprzez zabawę dostarcza odpowiednich bodźców do ośrodkowego układu nerwowego. Celowe, naprzemienne pobudzanie i wyciszanie układu nerwowego oraz poddawanie stymulacji na określone zmysły poprawia funkcjonowanie układu sensorycznego dziecka. Wiele ćwiczeń odbywa się na huśtawkach terapeutycznych, które dostarczają stymulacji w ruchu liniowym lub rotacyjnym oraz wymagają odpowiednich reakcji adaptacyjnych organizmu. Dziecko wykonując różne ćwiczenia doświadcza wszystkimi zmysłami (stymulacja słuchowa, węchowa, proprioceptywna) i uczy się prawidłowo organizować informacje płynące z otoczenia.
Integracja czynności zmysłowo – ruchowych
rozpoczyna się już w życiu płodowym i jest najintensywniejsza przez pierwsze lata życia dziecka. Rozwój dziecka w tym czasie jest bardzo dynamiczny i niepokojące nas objawy w zachowaniu dziecka powinny być natychmiastowym sygnałem do konsultacji ze specjalistą. Możliwie wczesne rozpoznanie problemów dziecka jest ważnym elementem terapii i umożliwia w miarę efektywne działania zmierzające do poprawy funkcjonowania dziecka.
Twórcą teorii integracji sensorycznej oraz jej praktycznego zastosowania była dr A.Jean Ayres – psycholog i terapeutka zajęciowa. Prowadząc zajęcia zauważyła, że niektóre problemy dzieci nie dają się wyjaśnić za pomocą znanych wcześniej mechanizmów. Biorąc pod uwagę procesy neurologiczne i funkcjonowanie systemów sensorycznych dostrzegła i wyjaśniała dysfunkcje w zachowaniu dzieci. Jako jedna z pierwszych odkryła, że układ nerwowy niektórych dzieci jest mniej stabilny co powoduje ich większą kruchość emocjonalną. W oparciu o jej badania powstała metoda, mająca pomóc dzieciom w przystosowaniu się do środowiska oraz prawidłowym reagowaniu na napotykane bodźce sensoryczne.
Kiedy warto zwrócić się o pomoc do terapeuty?
Jeśli dziecko:
- jest niezgrabne ruchowo, przewraca się, obija i potyka
- ma kłopoty z rzucaniem i łapaniem piłki
- nie potrafi przeskakiwać przez przeszkody
- nie lubi bawić się masami plastycznymi i wykazuje awersje na dotyk
- ma problemy z nauką jazdy na rowerze, hulajnodze
- jest w ciągłym ruchu lub unika ruchu
- nie zawsze rozumie polecenia do niego kierowane
- ma problem z zapamiętywaniem
- jest nadwrażliwe słuchowo lub nie słyszy dostatecznie pewnych dźwięków
- nie lubi wycinać, rysować, źle trzyma przybory pisarskie
- zbyt mocno ściska przedmioty, zbyt mocno przytula się
- jest niechętne do obcinania włosów i paznokci oraz innych zabiegów pielęgnacyjnych
- wykazuje opóźnienia w rozwoju mowy
- ma trudności z koncentracją
- często chodzi na palcach
- lubi przepychanie się lub ciągnięcie innych osób
- ma skłonność do przesadnych reakcji na otoczenie
- ma trudności z zasypianiem
